Το ιστολόγιο αυτό περιλαμβάνει υλικό το οποίο για πολλούς και διάφορους λόγους δεν βολεύεται στον "επίσημο" ιστότοπό μας (digitalzoot.weebly.com).

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 2018

Βίνσεντ βαν Γκογκ

Η ζωή και το έργο του Βίνσεντ βαν Γκογκ, με λίγα λόγια και πολλούς πίνακες...

​
Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ (Βίνσεντ φαν Χοχ, στα ολλανδικά) γεννιέται στις 30 Μαρτίου 1853 στο Ζούντερτ (Zundert), ένα χωριό της νότιας Ολλανδίας. Είναι ο μεγαλύτερος από τα 8 παιδιά της οικογένειας. Από την υπηρέτρια του σπιτιού έχουμε την πληροφορία πως ο μικρός Βίνσεντ είναι ένα αρκετά απόμακρο και περίεργο παιδί. Δεν έχει ιδιαίτερο δέσιμο με την οικογένειά του. Με τον μόνο που συνδέεται συναισθηματικά είναι με τον αδελφό του, Τεό.
     
   



Όταν γίνεται 16 ετών, πιάνει δουλειά ως πωλητής έργων τέχνης. Η ειλικρίνειά του όμως δεν του επιτρέπει να λέει ψέματα και υπερβολές προκειμένου να πουλήσει κάποιον πίνακα. Το 1876 απολύεται και μένει άνεργος.
​
Επηρεασμένος ίσως από τον πατέρα του που είναι πάστορας (ιερέας της προτεσταντικής εκκλησίας της Ολλανδίας), πηγαίνει στο Άμστερνταμ να σπουδάσει θεολογία. Το 1878 η Εκκλησία τον στέλνει ιεροκήρυκα σε ένα χωριό ανθρακωρύχων στο Βέλγιο. Εκεί έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τα κατώτερα στρώματα της κοινωνίας, ανθρώπους φτωχούς και βασανισμένους.
Στεναχωριέται τόσο με την φτώχεια τους, που τους χαρίζει τα ρούχα και τα τρόφιμα που του στέλνει κατά καιρούς η οικογένειά του.


Το 1880 ξεκινά να παρακολουθεί τα πρώτα του μαθήματα ζωγραφικής. Σύντομα έρχεται σε ρήξη με τον δάσκαλό του, για θέματα τέχνης, και τα εγκαταλείπει.
Κάνει μόνος του τα πρώτα του βήματα στην ζωγραφική. 

Στέγες (άποψη από το ατελιέ του βαν Γκογκ, 1882)

Σε μία από τις επιστολές του προς τον αδελφό του, Τεό, γράφει:
«Αισθάνομαι μέσα μου μια δύναμη που θα ήθελα να την εξελίξω, μια φωτιά που δεν μπορώ να την αφήσω να σβήσει...».
Αρχίζει να ζωγραφίζει πίνακες με κοινωνικό περιεχόμενο, απεικονίζοντας λαϊκούς ανθρώπους, εργάτες ή αγρότες σε καθημερινές στιγμές, δουλειάς ή ανάπαυλας.

Γυναίκα που ράβει (1881)



Το κρατικό γραφείο λαχείων, ή "Οι φτωχοί και το χρήμα" (1883)






Εγκαταλείπει την δουλειά του ιεροκήρυκα και αρχίζει να αφοσιώνεται στην τέχνη.

Ταξιδεύει στην ολλανδική επαρχία και ζωγραφίζει έργα, εμπνεόμενος από αυτήν.


Χωράφι με τουλίπες (1883)


Τοπίο (1883)




​Το 1885 αρχίζει να παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής στην Ακαδημία της Αμβέρσας, στο Βέλγιο. Εκεί, έρχεται σε επαφή με την ιαπωνική τέχνη, από την οποίαν δανείζεται στοιχεία και κάποιες φορές μιμείται την τεχνοτροπία της.


Κήπος με ανθισμένες δαμασκηνιές, σε μίμηση Hiroshige (1887)
Δεξιά: Ο πρωτότυπος πίνακας τού Hiroshige


Κάποιες από τις προσωπογραφίες του περιλαμβάνουν σε δεύτερο πλάνο και κάποιο έργο ιαπωνικής τέχνης.​

Βαν Γκογκ: Λεπτομέρεια από αυτοπροσωπογραφία του 1889,
με έργο ιαπωνική τέχνης σε δεύτερο πλάνο




Η παρουσία του στην Ακαδημία της Αμβέρσας είναι επίσης σύντομη. Το ταλέντο και η καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του τον οδηγούν να δείχνει έντονα την διαφορετική του άποψη για την τέχνη. Το αποτέλεσμα είναι πάλι το ίδιο: αποβάλλεται και από εκεί.

Αργότερα θα μακαρίζει τον εαυτό του, που είχε την δυνατότητα να ασχοληθεί με την ζωγραφική, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να πάρει μαθήματα από κάποια σχολή ζωγραφικής και να μπει στα καλούπια που απαιτούσαν τα καλλιτεχνικά κριτήρια της εποχής του...

Δρόμος με λεύκες το φθινόπωρο (1884)




Θημωνιά σε χωράφι (1885)


Δέντρα του φθινοπώρου (1885)


Φθινοπωρινό τοπίο με τέσσερα δέντρα (1885)


Κήπος τον χειμώνα στο Νουένεν (1885)


Νεκρή φύση, με Βίβλο (1885)


Η Μονμάρτη, με τους ανεμόμυλους (1886)


Στα έργα του επιδιώκει να ζωγραφίζει λαϊκούς ανθρώπους, φτωχούς, ταλαιπωρημένους. Σχολιάζοντας το έργο του "Οι πατατοφάγοι" στον αδελφό του, Τεό, γράφει πως επίτηδες έχει χρησιμοποιήσει σκοτεινά χρώματα και έχει κάνει τους ανθρώπους άσχημους και με ταλαιπωρημένα πρόσωπα, για να δείξει την φτώχεια και τα βάσανα των απλών ανθρώπων.



Το 1886 πηγαίνει στο Παρίσι, όπου έρχεται σε επαφή με ιμπρεσιονιστές ζωγράφους ( Καμίλ Πισαρό, Πωλ Γκωγκέν, Τουλούζ Λωτρέκ, κλπ).

Του αρέσει πολύ το Παρίσι. ("Ο γαλλικός αέρας φρεσκάρει το μυαλό και κάνει καλό όσο δεν φαντάζεστε!".)

Ψάρεμα την άνοιξη (1887)


Το 1888 μετακομίζει στην πόλη Αρλ της νότιας Γαλλίας και συγκατοικεί για μερικούς μήνες με τον Πωλ Γκωγκέν.

Προσωπογραφία του Γκωγκαίν (1888)


Ανθισμένες βερικοκιές (1888)


Σιταροχώραφο (1888)


Η γέφυρα Λαγκλουά, στην Αρλ (1888)


Θερισμός (1888)


Του άρεσε να ζωγραφίζει άστρα: ("Το να ζωγραφίζω άστρα με φέρνει πιο κοντά στον Θεό.")
Φθινοπωρινή νύχτα στις όχθες του Ροδανού (1888)


Χιονισμένο τοπίο, με την Αρλ στο βάθος (1888)


Το κίτρινο σπίτι, στο οποίο ο βαν Γκογκ έμενε στην Αρλ (1888)


Το υπνοδωμάτιο του ζωγράφου (1888)



  
Το καφέ Terrasse, την νύχτα (1888)


Καφενείο την νύχτα ((1888)


Καθώς έχει μεγαλώσει στην Ολλανδία, μία χώρα που δεν φημίζεται για το ηλιόλουστο περιβάλλον της, γοητεύεται από τον λαμπερό ήλιο της νότιας Γαλλίας στην Αρλ και αυτό τον κάνει να διαλέξει το κίτρινο ως το αγαπημένο του χρώμα, και τα ηλιοτρόπια ως ένα αγαπημένο θέμα για ζωγραφική, αφού του θυμίζουν τόσο πολύ τον ήλιο. 
“Εδώ υπάρχει περισσότερο χρώμα, περισσότερος ήλιος”, γράφει στον αδελφό του,  Τεό.
Βάζο με τρία ηλιοτρόπια (1888)


Βάζο με έξι ηλιοτρόπια (1889)


Βάζο με δώδεκα ηλιοτρόπια (1888)


Βάζο με δεκαπέντε ηλιοτρόπια (1888)


Λεπτομέρεια της προηγούμενης εικόνας


Λόγω του ιδιαίτερου και ιδιότροπου χαρακτήρα του, ο Γκωγκέν δεν τον αντέχει πολύ για συγκάτοικο, και μετά από έναν καυγά, τον Δεκέμβριο του 1888, αποφασίζει να μετακομίσει. Ο Βαν Γκογκ, μέσα στην ταραχή του, πηγαίνει στο σπίτι και κόβει ένα κομμάτι από το αριστερό του αυτί. Νοσηλεύεται για λίγο καιρό στο νοσοκομείο.

Τον Μάιο του 1889, παραδεχόμενος πως η ψυχική του υγεία δεν είναι σε πολύ καλή κατάσταση, δέχεται να εισαχθεί στην ψυχιατρική κλινική του Αγίου Παύλου, στο Σαιν Ρεμύ.


Η είσοδος της κλινικής του Αγίου Παύλου (1889)



Η αυλή της κλινικής του Αγίου Παύλου (1889)


Την περίοδο της παραμονής του στο ψυχιατρείο επινοεί την τεχνική των στροβιλισμάτων με το πινέλο, ενώ στους πίνακές του κυριαρχούν τα έντονα χρώματα, κίτρινο, πράσινο, μπλε, αντίθετα από το αισθητικό κριτήριο της εποχής, που θέλει τους ζωγράφους να χρωματίζουν με απαλά χρώματα τους πίνακές τους. 

Κατά την παραμονή του στο ίδρυμα ζωγραφίζει διαρκώς. Επειδή δεν είναι εύκολο εκεί να βρει ερεθίσματα για ζωγραφική, δημιουργεί αρκετούς πίνακες έχοντας ως υποδείγματα πίνακες ζωγράφων που κρέμονταν από τους τοίχους του ψυχιατρείου (Ρέμπραντ, Ντελακρουά, κλπ.). 


Η ανάσταση του Λαζάρου, σε μίμηση Ρέμπραντ (1890)
Δεξιά: Η έμπνευση για την μίμηση, λεπτομέρεια από το πρωτότυπο έργο


Ο καλός Σαμαρείτης, σε μίμηση Ντελακρουά (1890)
Δεξιά: Το πρωτότυπο έργο του Ντελακρουά


Πιετά, σε μίμηση Ντελακρουά (1889)
Δεξιά: Ο πρωτότυπος πίνακας του Ντελακρουά


Όταν μετά από έναν μήνα τού επιτρέπουν να βγαίνει με συνοδεία νοσοκόμας στους κήπους του ιδρύματος, ζωγραφίζει το τοπίο που βλέπει εκεί έξω, καθώς και τοπία που θυμάται από παλιά.

Ελιές στο Σαιν Ρεμύ (1889)
Λιβάδι, πίσω από το ίδρυμα του Αγίου Παύλου (1889)
Λιβάδι στα βουνά πίσω από τον Άγιο Παύλο (1889)
Ανθισμένος δενδρόκηπος (1889)
Τοπίο στο Σαιν Ρεμύ (1889)


Κορυφαίο έργο του με την τεχνική των στροβιλισμών είναι η "Έναστρη νύχτα στο Σαιν Ρεμύ". Εκεί, η φαντασία του απογειώνεται και μας χαρίζει ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας ζωγραφικής.

Έναστρη νύχτα στο Σαιν Ρεμύ (1989)



Άλλα έργα της ίδιας περιόδου:

Σιταροχώραφο με θεριστή (1889)


Σιταροχώραφο με κυπαρίσσια (1889)


Τοπίο με θημωνιές και τον ήλιο που ανατέλλει (1889)


Χωράφι με κίτρινα λουλούδια (1889)


Η ψυχική του υγεία περνάει από διάφορες διακυμάνσεις. Κατά την διάρκεια μιας περιόδου ακραίας σύγχυσης τρώει μερικά από τα χρώματά του.

Παρά τις κρίσεις του, όμως, είναι εξαιρετικά παραγωγικός, αφού μέσα σ' έναν χρόνο ολοκληρώνει 150 έργα.


Οι θεριστές (1890)


Ανθισμένα κλαδιά καστανιάς (1890)


Αγρότισσες που σκάβουν το χιονισμένο χωράφι (1890)


Εκκλησία στην Ωβέρ (1890)


Ρίζες δέντρων (1890)


Σιταροχώραφα με κοράκια (1890)




Ο κήπος του Daubigny (1890)
Τα χωράφια (1890)
Τοπίο με κάρο και τραίνο (1890)
Παπαρούνες και πεταλούδες (1890)
Ζευγάρι που περπατά μέσα στα ελαιόδενδρα (1890)
Δρόμος με κυπαρίσσι και αστέρι (1890)
Αγροτόσπιτα και κυπαρίσσια (1890)
Αχυροσκέπαστα αγροτόσπιτα στο ηλιόφωτο (1890)


Θέα της Αρλ (1889)


Χωράφι την άνοιξη (1889)


Ίριδες (1889)


Τον Μάιο του 1890 βγαίνει από την ψυχιατρική κλινική και πηγαίνει να μείνει στην Ωβέρ, στα βόρειοδυτικά προάστια του Παρισιού, για να βρίσκεται κοντά στον αδερφό του που τον φρόντιζε, και στον γιατρό του, τον Πωλ Γκασέ, που τον περιέθαλπε.

Ο γιατρός είναι ερασιτέχνης ζωγράφος, και συμβουλεύει τον βαν Γκογκ να αφοσιωθεί εξ ολοκλήρου στην ζωγραφική.
Ο βαν Γκογκ περνάει μία από τις πιο παραγωγικές περιόδους της ζωής του, ζωγραφίζοντας πάνω από ένα εργο την ημέρα!



Μέχρι την εποχή μας η κυρίαρχη άποψη για τον θάνατό του ήταν πως αυτοκτόνησε, πάσχοντας από έντονη κατάθλιψη.
Το 2011, όμως, οι Steven Naifeh και Gregory White Smith, στο βιβλίο τους “Βαν Γκογκ: η ζωή του” εξηγούν και, κατά κάποιον τρόπο, αποδεικνύουν τις υποθέσεις που είχε διατυπώσει από την δεκαετία του 1930 ο ιστορικός τέχνης John Rewald, πως ο βαν Γκογκ δεν αυτοκτόνησε αλλά τραυματίστηκε θανάσιμα, κατά λάθος, από ένα ζευγάρι αγοριών τα οποία αποφάσισε να καλύψει, αναλαμβάνοντας ο ίδιος την ευθύνη.

Μετά τον θάνατό του, η φήμη του εξαπλώνεται ραγδαία. Γίνονται εκθέσεις έργων του σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής.

Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ σήμερα θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες στην ιστορία της τέχνης. Τα χρόνια της ζωής του, όμως, τα πέρασε μέσα στην φτώχεια και την αδιαφορία προς το έργο του: Μπορεί να ζωγράφισε πάνω από 850 πίνακες και 1300 μικρότερα σχέδια, παρ’ όλα αυτά, απ’ όσο γνωρίζουμε, κατόρθωσε να πουλήσει μόλις έναν πίνακα, το «Κόκκινο αμπέλι», κι αυτόν λίγο καιρό πριν πεθάνει και για τετρακόσια μόνο γαλλικά φράγκα...

Το κόκκινο αμπέλι:
Ο μοναδικός πίνακας που πούλησε ο βαν Γκογκ όσο ζούσε...


Αποφθέγματα του βαν Γκογκ
από επιστολές προς τον αδελφό του, Τεό
«θέλω να φτάσω στο σημείο που να λένε για το έργο μου: αυτός ο άνθρωπος είναι βαθιά συναισθηματικός, αυτός ο άνθρωπος έχει τρυφερά αισθήματα, κι αυτό παρά την χοντροκοπιά που μου αποδίδουν. Τι είμαι για τον περισσότερο κόσμο; ένας αλλόκοτος, αντιπαθητικός άνθρωπος. Θα ’θελα λοιπόν να δείξω με το έργο μου τι υπάρχει στην καρδιά ενός τέτοιου αλλόκοτου ανθρώπου.»
«Πολλές φορές νομίζω πως δεν υπάρχει τίποτε πιο απολαυστικότερο από την ζωγραφική.»
«Ονειρεύομαι ότι ζωγραφίζω, και μετά ζωγραφίζω το όνειρό μου.»
«Οι πραγματικοί ζωγράφοι δεν ζωγραφίζουν τα πράγματα όπως είναι ... Τα ζωγραφίζουν όπως τα αισθάνονται ότι είναι".»
«Μόνο όταν πέφτω, σηκώνομαι πάλι όρθιος.»
«Τα κυπαρίσσια απασχολούν πάντα την σκέψη μου.»
«Όταν έχω μια τρομερή ανάγκη για μια - θα πω τη λέξη - θρησκεία, τότε πηγαίνω έξω στην φύση και ζωγραφίζω τα αστέρια.»
«Σε ό,τι με αφορά, δεν γνωρίζω τίποτα με βεβαιότητα· η θέα όμως των άστρων με κάνει να ονειρεύομαι.»
«Είχα πάντα την τάση να πιστεύω πως ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις τον Θεό είναι να αγαπάς πολύ.»
«Η αγάπη είναι κάτι αιώνιο· μπορεί να αλλάζει η μορφή, αλλά όχι η ουσία.»
« Όσο περισσότερο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο συνειδητοποιώ πως δεν υπάρχει τίποτε πιο καλλιτεχνικό από το να αγαπάμε τους άλλους.»
«Το να είσαι ένας φυσιολογικός άνθρωπος είναι όπως ένας πλακόστρωτος δρόμος: Είναι άνετος να περπατάς πάνω του, όμως δεν φυτρώνουν λουλούδια σ’ αυτόν.»

Δείτε κάποιους από τους πίνακές του σε βίντεο:
Πηγές:
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)